โรคลำไส้อักเสบจากโรต้าไวรัส (Rotaviral enteritis)

ไวรัสที่ทำให้เกิดอาการท้องร่วงได้นั้นมีอยู่สองชนิด คือ โรต้าไวรัส (Rotavirus) ซึ่งทำให้เกิดโรคในทารกและเด็กเล็ก และ Norwalk-like virus ซึ่งนาน ๆ ทีจะทำให้เกิดอุจจาระร่วงระบาดในโรงเรียน

โรคท้องร่วงจากโรต้าไวรัสเป็นได้ตลอดปี แต่มักเกิดในหน้าหนาว เพราะเชื้อจะทนอากาศเย็นได้ดีกว่า เป็นโรคที่พบบ่อยในเด็กอายุ 6 เดือน - 2 ขวบ และพบน้อยมากในผู้ที่มีอายุเกิน 6 ขวบ ที่ผ่านมาพบว่าร้อยละ 50 ของภาวะท้องร่วงในเด็กที่อายุต่ำกว่า 6 ขวบทั้งหมดเกิดจากเชื้อโรต้าไวรัส

อาการของโรค

เด็กได้รับเชื้อไวรัสเข้าทางอาหารและน้ำดื่มที่ไม่สะอาด โรคมีระยะฟักตัวประมาณ 24-48 ชั่วโมง เด็กจะมีไข้และอาเจียนนำมาก่อน อาจเป็นล่วงหน้าถึงหนึ่งวันเต็ม จากนั้นจะเป็นอาการท้องร่วง ถ่ายเป็นน้ำคล้ายอหิวาตกโรคในผู้ใหญ่ แต่จะเป็นอยู่เพียง 1-3 วัน โรคลำไส้อักเสบจากโรต้าไวรัสมีความสำคัญเนื่องจากทำให้เด็กเล็กถ่ายอุจจาระเป็นน้ำจำนวนมากภายในเพียงเวลา 1-2 วัน ซึ่งถ้าชดเชยการสูญเสียน้ำและเกลือแร่ไม่ทันอาจเป็นอันตรายได้

การวินิจฉัย

โรคลำไส้อักเสบจากโรต้าไวรัสวินิจฉัยได้โดยการตรวจหาแอนติเจ้นของโรต้าไวรัสในอุจจาระ

การรักษา

โรคโรต้าไวรัสในเด็กเล็กส่วนใหญ่จำเป็นต้องเติมน้ำเกลือเพื่อชดเชยการสูญเสียน้ำให้ทัน หากไม่สามารถพาเด็กไปรับน้ำเกลือที่โรงพยาบาลได้ ควรให้เด็กทานน้ำเกลือในสัดส่วน น้ำ 1 ลิตรต่อเกลือ 1 ช้อนชา และอาจผสมน้ำตาลทราย 8 ช้อนชาด้วย เพื่อให้รสชาติดีขึ้น ให้เด็กดื่มน้ำเกลือนี้ทุกครั้งที่ถ่ายในปริมาณที่ไม่น้อยกว่าอุจจาระที่ถ่ายออกไปเมื่อครู่ และควรให้เด็กงดนมจนกว่าจะหายจากอาการท้องเสีย

การป้องกัน

วัคซีนโรต้าชนิดรับประทานมีประสิทธิภาพดีในการป้องกันโรคลำไส้อักเสบจากโรต้าไวรัส หรือทำให้ความรุนแรงของโรคลดน้อยลง เด็กที่อายุต่ำกว่า 6 เดือน และมีภูมิคุ้มกันปกติสามารถรับวัคซีนนี้ 2-3 ครั้ง (แล้วแต่ชนิดของวัคซีน) โดยให้ห่างกันอย่างน้อย 4 สัปดาห์ และไม่ควรให้พร้อมกับวัคซีนโปลิโอชนิดรับประทาน ควรเว้นระยะห่างอย่างน้อย 14 วัน