แผนตรวจสุขภาพวัย 51-80 ปี (Senior Check-up)
แผนการตรวจสุขภาพในผู้สูงวัยของไทยมีถึงอายุ 80 ปี (ของบางประเทศมีถึงอายุ 75 ปีเท่านั้น) เนื่องจากไม่จำเป็นต้องคัดกรองโรคเพื่อรักษาเร็วอีกต่อไป วัยชราจะมีโรคเสื่อมมากมาย เช่น ต้อกระจก หูหนวก สมองเสื่อม คิดช้า ไม่จำ ข้อเสื่อม กล้ามเนื้อถดถอย ทรงตัวลำบาก การทำงานของอวัยวะภายในช้าลง ขับถ่ายยากขึ้น ความเจริญอาหารลดลง กระดูกบางถึงพรุน ฟันไม่เหลือ เป็นวัยที่ทุกคนต้องเผชิญและเตรียมตัวให้พร้อมที่จะจากโลกนี้ไป ส่วนวัย "ก่อนชรา" ที่ยังพอมีเรี่ยวแรงสามารถเข้าโปรแกรมตรวจสุขภาพเหมือนคนทั่วไปได้ เผื่อว่าคุณภาพชีวิตที่เหลืออยู่อาจจะดีขึ้นเมื่อได้รับการแก้ไขสิ่งที่พอจะแก้ได้ แต่การตรวจส่วนใหญ่ต้องอาศัยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทำการตรวจ ทำให้มีค่าใช้จ่ายสูง
รายการตรวจสุขภาพที่แนะนำในวัย 51-80 ปี
สำหรับหญิง
- รายการพื้นฐาน
- ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง ประเมินภาวะอ้วน
- วัดความดันโลหิต
- นับชีพจร
- ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC)
- ตรวจปัสสาวะทั่วไป (UA)
- ตรวจการทำงานของไต (Creatinine)
- ตรวจการทำงานของตับและน้ำดี (ALT, Bilirubin)
- ตรวจไขมันในเลือด 4 ตัว (Lipid profile) ได้แก่
Cholesterol, Triglyceride, HDL, และ LDL
- ตรวจน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (FBS)
- ตรวจระดับระดับน้ำตาลสะสม (HbA1c)
- เอกซเรย์ทรวงอก
- ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG)
- ตรวจพยาธิในและอุจจาระคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ (Stool exam & occult blood)
- ประเมินโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดในอีกสิบปี
- รายการเพิ่มเติมตามความเสี่ยง
- ตรวจกรดยูริกในเลือด (Uric acid) - ถ้าเริ่มมีปวดบวมข้อนิ้วโป้งของเท้า หรือข้อเท้าเป็นพัก ๆ
- ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และภูมิคุ้มกัน (HBsAg, anti-HBs) - ถ้าไม่เคยตรวจ และมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
- ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี (anti-HCV) - ถ้าไม่เคยตรวจ และมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี
- คัดกรองโรคในช่องท้อง (Alpha-fetoprotein, AFP)
- อัลตราซาวด์ช่องท้อง (U/S whole abdomen) - ถ้ายังไม่เคยทำมาก่อน ถ้าเคยตรวจแล้วปกติควรทำซ้ำทุก 5 ปี
- ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) -
ถ้ารู้สึกใจเต้นผิดปกติ
- ตรวจไทรอยด์ (TSH, FT3, FT4) -
ถ้ามีคอโต มือสั่น ใจเต้นเร็ว หรือเซื่องซึม ไม่มีแรง
- ส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) -
ถ้าพบเม็ดเลือดแฝงในอุจจาระ หรืออุจจาระเป็นเลือดปนกาก
- ส่องกล้องกระเพาะอาหาร (EGD) Endoscopy of upper GI-tract -
ถ้าปวดหรือแสบร้อน ที่ลิ้นปี่หรือหน้าอก บ่อย ๆ
- คัดกรองมะเร็งเต้านม (Mammogram and ultrasound) -
ถ้าคลำได้ก้อนที่เต้านม หรือมีญาติสายตรงเป็นมะเร็งเต้านม
- ตรวจภายในและคัดกรองมะเร็งปากมดลูก (PV & PAP)
- ตรวจมวลกระดูก (Bone mass density, BMD) -
ถ้ามีกระดูกหักจากอุบัติเหตุเล็กน้อย หรือหมดประจำเดือนแล้ว 5-10 ปี
- ตรวจคลื่นสะท้อนหัวใจ (Echocardiography)
ถ้าเหนื่อยง่าย นอนราบไม่ได้ หน้าแข้งบวม หรือเอกซเรย์พบหัวใจโต
- อัลตราซาวด์เส้นเลือดแคโรติด (U/S Carotid) - ถ้าเคยมีชาหรืออ่อนแรงครึ่งซีก หรือคำนวณความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดได้ > 20%
สำหรับชาย
- รายการพื้นฐาน
- ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง ประเมินภาวะอ้วน
- วัดความดันโลหิต
- นับชีพจร
- ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC)
- ตรวจปัสสาวะทั่วไป (UA)
- ตรวจการทำงานของไต (Creatinine)
- ตรวจกำรทำงานของตับและน้ำดี (AST, ALT, Bilirubin)
- ตรวจระดับกรดยูริกในเลือด (Uric acid)
- ตรวจไขมันในเลือด 4 ตัว (Lipid profile) ได้แก่
Cholesterol, Triglyceride, HDL, และ LDL
- ตรวจน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (FBS)
- ตรวจระดับระดับน้ำตาลสะสม (HbA1c)
- เอกซเรย์ทรวงอก
- ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG)
- ตรวจพยาธิในและอุจจาระคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ (Stool exam & occult blood)
- ประเมินโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดในอีกสิบปี
- รายการเพิ่มเติมตามความเสี่ยง
- ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และภูมิคุ้มกัน (HBsAg, anti-HBs) - ถ้าไม่เคยตรวจ และมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
- ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี (anti-HCV) - ถ้าไม่เคยตรวจ และมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี
- คัดกรองโรคในช่องท้อง (Alpha-fetoprotein, AFP)
- อัลตราซาวด์ช่องท้อง (U/S whole abdomen) - ถ้ายังไม่เคยทำมาก่อน ถ้าเคยตรวจแล้วปกติควรทำซ้ำทุก 5 ปี
- ตรวจไทรอยด์ (TSH, FT3, FT4) -
ถ้ามีคอโต มือสั่น ใจเต้นเร็ว หรือเซื่องซึม ไม่มีแรง
- ตรวจหัวใจขณะออกแรง (Exercise stress test, EST) - ถ้ามีอาการแน่นอกตอนทำงาน, เดินไกล, หรือหลังทานอาหาร
- ตรวจคลื่นสะท้อนหัวใจ (Echocardiography)
ถ้าเหนื่อยง่าย นอนราบไม่ได้ หน้าแข้งบวม หรือเอกซเรย์พบหัวใจโต
- คัดกรองมะเร็งต่อมลูกหมาก (PSA) -
ถ้าเริ่มมีปัสสาวะลำบาก ไม่พุ่ง ต้องเบ่ง หรือปัสสาวะกลางคืนบ่อย
- ส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) -
ถ้าพบเม็ดเลือดแฝงในอุจจาระ หรืออุจจาระเป็นเลือดปนกาก
- ส่องกล้องกระเพาะอาหาร (EGD) Endoscopy of upper GI-tract -
ถ้าปวดหรือแสบร้อน ที่ลิ้นปี่หรือหน้าอก บ่อย ๆ
- ตรวจมะเร็งปอดด้วยซีที (Low dose CT-Chest) - ถ้าสูบบุหรี่มาเกิน 25 ปี อย่างน้อย 1 ซอง/วัน
- อัลตราซาวด์เส้นเลือดแคโรติด (U/S Carotid) - ถ้าเคยมีชาหรืออ่อนแรงครึ่งซีก หรือคำนวณความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดได้ > 20%
ท่านสามารถแปลผลตรวจสุขภาพด้วยตนเองได้ ที่นี่
บรรณานุกรม
- กรมการแพทย์. 2565. "แนวทางการตรวจสุขภาพที่จำเป็นและเหมาะสมสำหรับประชาชน ฉบับปรับปรุง ๒๕๖๕." [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา สถาบันวิจัยและประเมินเทคโนโลยีทางการแพทย์ (28 กรกฎาคม 2566).