แผนตรวจสุขภาพวัย 19-34 ปี (Young Adult Check-up)
โรคของวัยหนุ่มสาวมักเป็นโรคที่ไม่ร้ายแรง เช่น โลหิตจาง โรคไทรอยด์ โรคเครียด โรคซึมเศร้า น้ำหนักเกิน น้ำตาลเกิน ไขมันในเลือดสูง เป็นต้น การตรวจสุขภาพในวัยนี้จึงเน้นตรวจนับเม็ดเลือด ตรวจการทำงานของตับ ไต ระดับไขมันในเลือด และประเมินโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดในอนาคตของตนเองได้ ที่นี่
แนวทางการตรวจคัดกรองโรคเบาหวานในผู้ใหญ่ของไทย ปี 2560 ไม่แนะนำให้คัดกรองผู้ที่อายุน้อยกว่า 35 ปีทุกคน แต่แนะนำให้ตรวจคัดกรอง
ในผู้ที่มีข้อใดข้อหนึ่งดังต่อไปนี้
- อ้วน (รอบเอวเกิน 30 นิ้วในหญิง, เกิน 35 นิ้วในชาย หรือมีน้ำหนักเกินส่วนสูง - 90 ทั้งหญิงและชาย)
- มีพ่อ แม่ พี่ หรือ น้อง เป็นโรคเบาหวาน
- มีโรคความดันโลหิตสูง
- มีโรคหัวใจและหลอดเลือด
- เคยตรวจพบระดับไตรกลีเซอไรด์ > 250 mg% หรือ HDL < 35 mg%
- มีโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ หรือเคยคลอดลูกน้ำหนักเกิน 4 กิโลกรัม
- เคยตรวจพบว่ามีน้ำตาลในเลือดเกิน
- มีกลุ่มอาการถุงน้ำในรังไข่
แต่จากประสบการณ์ของผู้เขียนที่ทำงานในแผนกตรวจสุขภาพของโรคพยาบาลศิริราชมานาน เห็นว่าเด็กไทยส่วนใหญ่อ้วนจ้ำม่ำตั้งแต่เล็ก และคงรูปร่างนี้มาถึงวัยที่เริ่มเป็นผู้ใหญ่โดยไม่รู้สึกตัวว่าอ้วน อีกทั้งปริมาณน้ำตาลที่คนไทยบริโภคเกินปริมาณที่องค์การอนามัยโลกแนะนำถึง 3 เท่า การตรวจสุขภาพในวัยนี้หากไม่ตรวจเบาหวานก็เหมือนยังตรวจสุขภาพไม่ครบถ้วน แต่ถ้าได้ตรวจแล้วปกติ ก็สามารถเว้นการตรวจน้ำตาลไปอีก 2-3 ปี และหากมีน้ำตาลเกินแล้วก็จะได้รับคำแนะนำในการบริโภคอาหาร ได้นัดติดตามอยู่เสมอ เป็นการลดความเสี่ยงของโรคเบาหวานและโรคหลอดเลือดตั้งแต่เนิ่น ๆ
หญิงที่มีเพศสัมพันธ์มาแล้ว 3 ปีขึ้นไป หรือเคยติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ ควรตรวจภายในและคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ชายที่นิยมดื่มเบียร์ควรตรวจกรดยูริกในเลือดเพื่อดูความเสี่ยงของโรคเกาท์ด้วย
รายการตรวจสุขภาพที่แนะนำในวัย 19-34 ปี
สำหรับหญิง (ไม่มีครรภ์)
- รายการพื้นฐาน
- ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง ประเมินภาวะอ้วน
- วัดความดันโลหิต
- นับชีพจร
- ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC)
- ตรวจปัสสาวะทั่วไป ขณะไม่มีรอบเดือน (UA)
- ตรวจการทำงานของไต (Creatinine)
- ตรวจความสมบูรณ์ของเซลล์ตับ (ALT)
- ตรวจไขมันในเลือด 4 ตัว (Lipid profile) ได้แก่
Cholesterol, Triglyceride, HDL, และ LDL
- ตรวจน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (FBS)
- ประเมินโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดในอีกสิบปี
- รายการเพิ่มเติมตามความเสี่ยง
- ตรวจน้ำตาลสะสม (HbA1c) - ถ้าเคยมีน้ำตาลเกินหรือมีญาติสายตรงเป็นเบาหวาน
- ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และภูมิคุ้มกัน (HBsAg, anti-HBs) - ถ้าไม่เคยตรวจ และมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
- ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี (anti-HCV) - ถ้าไม่เคยตรวจ และมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี
- ตรวจไทรอยด์เป็นพิษ (TSH, FT3) -
ถ้าคอโต หรือมีอาการมือสั่น ใจเต้นเร็ว น้ำหนักลด
- ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) -
ถ้ารู้สึกใจเต้นผิดปกติ
- เอกซเรย์ทรวงอก -
ถ้าไอเรื้อรังนานเกิน 3 สัปดาห์ สูบบุหรี่ หรือทำงานกับฝุ่น/สารเคมี
- ตรวจพยาธิในอุจจาระ -
ถ้าชอบทานของสุกๆ ดิบๆ, ผักสด, น้ำแข็งตามร้านอาหาร
- ตรวจภายในและคัดกรองมะเร็งปากมดลูก (PV & PAP) -
ถ้ามีเพศสัมพันธ์มาแล้ว 3 ปีขึ้นไป หรือเคยติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์
สำหรับชาย
- รายการพื้นฐาน
- ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง ประเมินภาวะอ้วน
- วัดความดันโลหิต
- นับชีพจร
- ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC)
- ตรวจปัสสาวะทั่วไป (UA)
- ตรวจการทำงานของไต (Creatinine)
- ตรวจความสมบูรณ์ของเซลล์ตับ (AST, ALT)
- ตรวจไขมันในเลือด 4 ตัว (Lipid profile) ได้แก่
Cholesterol, Triglyceride, HDL, และ LDL
- ตรวจน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (FBS)
- ประเมินโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดในอีกสิบปี
- รายการเพิ่มเติมตามความเสี่ยง
- ตรวจน้ำตาลสะสม (HbA1c) - ถ้าเคยมีน้ำตาลเกินหรือมีญาติสายตรงเป็นเบาหวาน
- ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และภูมิคุ้มกัน (HBsAg, anti-HBs) - ถ้าไม่เคยตรวจ และมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
- ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี (anti-HCV) - ถ้าไม่เคยตรวจ และมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี
- ตรวจไทรอยด์เป็นพิษ (TSH, FT3) -
ถ้าคอโต หรือมีอาการมือสั่น ใจเต้นเร็ว น้ำหนักลด
- ตรวจกรดยูริกในเลือด (Uric acid) - ถ้าดื่มเบียร์เป็นประจำ หรือมีปวดบวมข้อนิ้วโป้งของเท้า หรือข้อเท้าเป็นพัก ๆ
- ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) -
ถ้ารู้สึกใจเต้นผิดปกติ
- เอกซเรย์ทรวงอก -
ถ้าไอเรื้อรังนานเกิน 3 สัปดาห์ สูบบุหรี่ หรือทำงานกับฝุ่น/สารเคมี
- ตรวจพยาธิในอุจจาระ -
ถ้าชอบทานของสุกๆ ดิบ, ผักสด, น้ำแข็งตามร้านอาหาร
ท่านสามารถแปลผลตรวจสุขภาพด้วยตนเองได้ ที่นี่
บรรณานุกรม
- กรมการแพทย์. 2565. "แนวทางการตรวจสุขภาพที่จำเป็นและเหมาะสมสำหรับประชาชน ฉบับปรับปรุง ๒๕๖๕." [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา สถาบันวิจัยและประเมินเทคโนโลยีทางการแพทย์ (28 กรกฎาคม 2566).