แผนตรวจสุขภาพวัย 35-50 ปี (Adult Checkup)
วัย 35-50 ปี เป็นช่วงที่คนส่วนใหญ่มักมีภาระหน้าที่ทั้งในการดูแลลูกและพ่อแม่ ทำให้หลายคนละเลยสุขภาพตนเอง หากใช้ชีวิตไม่เหมาะสม ก็อาจเริ่มพบโรคเรื้อรังหรือโรคมะเร็งระยะเริ่มต้นได้
เพศชายในช่วงวัยนี้ มักพบโรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง โรคเกาต์ และไขมันพอกตับ หากมีอาการเหนื่อยง่าย หรือแน่นหน้าอกขณะออกแรง ควรได้รับการตรวจหัวใจอย่างละเอียด
เพศหญิง แม้ยังไม่พบโรคหัวใจบ่อยนักจนกว่าจะเข้าสู่วัยหมดระดู แต่โรคที่มักพบได้แก่ มะเร็งเต้านม มะเร็งปากมดลูก และเบาหวาน
ทั้งสองเพศ หากมีน้ำหนักเกินมาก อาจส่งผลต่อระบบหายใจ ข้อเข่า และข้อสะโพกได้ การตรวจสุขภาพจึงเน้นการคัดกรองโรคเรื้อรังและมะเร็ง อาทิ การอัลตราซาวด์ช่องท้องเพื่อดูเนื้องอก ตับ นิ่วในถุงน้ำดีหรือท่อน้ำดี รวมถึงตรวจอุจจาระเพื่อคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ และพิจารณาการส่องกล้องทางเดินอาหารหากมีอาการผิดปกติ
รายการตรวจสุขภาพที่แนะนำในวัย 35-50 ปี
สำหรับหญิง (ไม่มีครรภ์)
- รายการพื้นฐาน
- ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง วัดรอบเอว ประเมินภาวะอ้วน
- วัดความดันโลหิต
- นับชีพจร
- ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC)
- ตรวจปัสสาวะทั่วไป (UA) ในช่วงไม่มีประจำเดือน
- ตรวจการทำงานของไต (Creatinine)
- ตรวจการทำงานของตับและน้ำดี (ALT, Bilirubin)
- ตรวจไขมันในเลือด 4 ชนิด (Cholesterol, Triglyceride, HDL, LDL)
- ตรวจน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (FBS)
- เอกซเรย์ทรวงอก
- ประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดใน 10 ปี
- รายการเพิ่มเติมตามความเสี่ยง
- ตรวจน้ำตาลสะสม (HbA1c) - หากมีประวัติน้ำตาลสูง หรือมีญาติสายตรงเป็นเบาหวาน
- ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และภูมิคุ้มกัน (HBsAg, anti-HBs) - หากไม่เคยตรวจ หรือมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
- ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี (anti-HCV) - หากไม่เคยตรวจและตนเองเป็นพาหะของไวรัสตับอักเสบบี หรือมีคนในบ้านติดไวรัสตับอักเสบซี
- ตรวจกรดยูริกในเลือด (Uric acid) - หากเริ่มมีอาการปวดบวมข้อ
- คัดกรองเนื้องอกในช่องท้อง (Alpha-fetoprotein, AFP)
- อัลตราซาวด์ช่องท้อง (U/S whole abdomen) - หากไม่เคยตรวจ หรือทำครั้งล่าสุดเกิน 5 ปี
- ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) -
หากมีอาการใจเต้นผิดปกติ
- ตรวจไทรอยด์ (TSH, FT3, FT4) -
หากมีคอโต มือสั่น ใจสั่น หรืออ่อนเพลีย เซื่องซึม
- ตรวจพยาธิในอุจจาระและคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ (Stool exam & occult blood)
- ส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) -
หากพบเลือดแฝงในอุจจาระ
- ส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนต้น Upper GI endoscopy (EGD) -
หากมีอาการปวดหรือแสบร้อนลิ้นปี่
- คัดกรองมะเร็งเต้านม (Mammogram and ultrasound) - หากคลำพบก้อน หรือมีญาติสายตรงเป็นมะเร็งเต้านม
- ตรวจภายในและคัดกรองมะเร็งปากมดลูก (PAP smear, HPV DNA, VIA) -
สำหรับผู้มีเพศสัมพันธ์มานานกว่า 3 ปี หรือเคยติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์
สำหรับชาย
- รายการพื้นฐาน
- ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง วัดรอบเอว ประเมินภาวะอ้วน
- วัดความดันโลหิต
- นับชีพจร
- ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC)
- ตรวจปัสสาวะทั่วไป (UA)
- ตรวจการทำงานของไต (Creatinine)
- ตรวจกำรทำงานของตับและน้ำดี (ALT, Bilirubin)
- ตรวจไขมันในเลือด 4 ชนิด (Cholesterol, Triglyceride, HDL, LDL)
- ตรวจน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (FBS)
- ตรวจระดับกรดยูริกในเลือด (Uric acid)
- เอกซเรย์ทรวงอก
- ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG)
- ประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดใน 10 ปี
- รายการเพิ่มเติมตามความเสี่ยง
- ตรวจน้ำตาลสะสม (HbA1c) - หากเคยมีน้ำตาลเกิน หรือมีญาติสายตรงเป็นเบาหวาน
- ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และภูมิคุ้มกัน (HBsAg, anti-HBs) - หากไม่เคยตรวจ หรือมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
- ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี (anti-HCV) - หากไม่เคยตรวจ และตนเองมีไวรัสตับอักเสบบี หรือมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี
- คัดกรองเนื้องอกในช่องท้อง (Alpha-fetoprotein, AFP)
- อัลตราซาวด์ช่องท้อง (U/S whole abdomen) - หากไม่เคยตรวจ หรือทำครั้งล่าสุดเกิน 5 ปี
- ตรวจไทรอยด์ (TSH, FT3, FT4) -
หากมีคอโต มือสั่น ใจสั่น หรืออ่อนเพลีย เซื่องซึม
- ตรวจพยาธิในอุจจาระและคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ (Stool exam & occult blood)
- ส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) -
หากพบเลือดแฝงในอุจจาระ
- ส่องกล้องกระเพาะอาหาร Upper GI endoscopy (EGD) - หากมีอาการปวดหรือแสบร้อนลิ้นปี่
- ตรวจหัวใจขณะออกแรง (Exercise stress test, EST) - หากแน่นหน้าอกขณะออกแรงหรือหลังอาหาร
ท่านสามารถแปลผลตรวจสุขภาพด้วยตนเองได้ ที่นี่
สรุป
การตรวจสุขภาพในวัย 35-50 ปีมีความสำคัญ เนื่องจากเป็นช่วงที่โรคเรื้อรังและมะเร็งอาจเริ่มปรากฏ การตรวจจึงเน้นทั้งการประเมินสุขภาพทั่วไปและคัดกรองโรคตามความเสี่ยงเฉพาะบุคคล ทั้งในเพศหญิงและชาย เพื่อลดความเสี่ยงระยะยาวและวางแผนการดูแลสุขภาพในอนาคตได้อย่างเหมาะสม
บรรณานุกรม
- กรมการแพทย์. 2565. "แนวทางการตรวจสุขภาพที่จำเป็นและเหมาะสมสำหรับประชาชน ฉบับปรับปรุง ๒๕๖๕." [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา สถาบันวิจัยและประเมินเทคโนโลยีทางการแพทย์ (28 กรกฎาคม 2566).