แผนตรวจสุขภาพวัย 51-80 ปี (Senior Checkup)

แผนตรวจสุขภาพสำหรับผู้สูงวัยในประเทศไทยครอบคลุมถึงอายุ 80 ปี (ในขณะที่บางประเทศให้ตรวจถึงเพียงอายุ 75 ปี) เนื่องจากช่วงวัยนี้เป็นช่วงที่ร่างกายเริ่มเสื่อมถอยอย่างชัดเจน จึงไม่จำเป็นต้องเน้นการคัดกรองเพื่อรักษาเร็วเท่ากับวัยหนุ่มสาวอีกต่อไป

ในช่วงวัยชราจะพบภาวะเสื่อมต่างๆ เช่น ต้อกระจก หูตึง สมองเสื่อม ความจำลดลง ข้อเสื่อม กล้ามเนื้ออ่อนแรง เดินทรงตัวยาก ระบบย่อยอาหารทำงานช้าลง ท้องผูก เบื่ออาหาร กระดูกถึงพรุน ฟันร่อยหรอ รวมถึงโรคที่เกี่ยวข้องกับหัวใจและหลอดเลือด

อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ที่ยังมีกำลังพอสมควรในวัยก่อนชรา การเข้ารับการตรวจสุขภาพเป็นระยะยังสามารถช่วยปรับปรุงคุณภาพชีวิตได้ โดยเฉพาะถ้าตรวจพบโรคที่สามารถดูแลหรือชะลอได้ การตรวจหลายรายการจำเป็นต้องดำเนินการโดยแพทย์เฉพาะทาง ซึ่งอาจมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง

รายการตรวจสุขภาพที่แนะนำในวัย 51-80 ปี

พิมพ์ตาราง    
สำหรับหญิง

  • รายการพื้นฐาน
    1. ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง วัดรอบเอว ประเมินภาวะอ้วน
    2. วัดความดันโลหิต
    3. นับชีพจร
    4. ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC)
    5. ตรวจปัสสาวะทั่วไป (UA)
    6. ตรวจการทำงานของไต (Creatinine)
    7. ตรวจการทำงานของตับและน้ำดี (ALT, Bilirubin)
    8. ตรวจไขมันในเลือด 4 ตัว (Lipid profile) ได้แก่ Cholesterol, Triglyceride, HDL, และ LDL
    9. ตรวจน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (FBS)
    10. ตรวจระดับระดับน้ำตาลสะสม (HbA1c)
    11. เอกซเรย์ทรวงอก
    12. ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG)
    13. ตรวจพยาธิในและอุจจาระคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ (Stool exam & occult blood)
    14. ประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดใน 10 ปี

  • รายการเพิ่มเติมตามความเสี่ยง
    1. ตรวจกรดยูริกในเลือด (Uric acid) - หากมีอาการข้อบวมที่นิ้วเท้า
    2. ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และภูมิคุ้มกัน (HBsAg, anti-HBs) - หากไม่เคยตรวจ หรือมีคนในบ้านติดเชื้อ
    3. ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี (anti-HCV) - หากไม่เคยตรวจ และตนเองติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี หรือมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี
    4. คัดกรองเนื้องอกในช่องท้อง (Alpha-fetoprotein, AFP)
    5. อัลตราซาวด์ช่องท้อง (U/S whole abdomen) - หากไม่เคยตรวจ หรือทำครั้งล่าสุดเกิน 5 ปี
    6. ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) - หากมีอาการใจสั่นผิดปกติ
    7. ตรวจไทรอยด์ (TSH, FT3, FT4) - หากมีคอโต มือสั่น ใจสั่น หรืออ่อนเพลีย เซื่องซึม
    8. ส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) - หากพบเลือดแฝงในอุจจาระ หรืออุจจาระเป็นเลือดปนกาก
    9. ส่องกล้องกระเพาะอาหาร Upper GI endoscopy (EGD) - หากมีอาการปวดหรือแสบร้อนลิ้นปี่
    10. คัดกรองมะเร็งเต้านม (Mammogram and ultrasound) - หากคลำพบก้อน หรือมีญาติสายตรงเป็นมะเร็งเต้านม
    11. ตรวจภายในและคัดกรองมะเร็งปากมดลูก (PV & Pap smear) - หยุดตรวจได้หลัง 65 ปี ถัา Pap smear ปกติ 3 ครั้งติดกัน
    12. ตรวจมวลกระดูก (Bone mass density, BMD) - หากมีประวัติกระดูกหัก หรือหมดประจำเดือนเกิน 5-10 ปี
    13. ตรวจคลื่นสะท้อนหัวใจ (Echocardiography) หากเหนื่อยง่าย นอนราบไม่ได้ หรือพบหัวใจโต
    14. อัลตราซาวด์เส้นเลือดแคโรติด (U/S Carotid) - ถ้าเคยมีชาหรืออ่อนแรงครึ่งซีก หรือคำนวณความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดได้ > 20%

พิมพ์ตาราง    
สำหรับชาย

  • รายการพื้นฐาน
    1. ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง วัดรอบเอว ประเมินภาวะอ้วน
    2. วัดความดันโลหิต
    3. นับชีพจร
    4. ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC)
    5. ตรวจปัสสาวะทั่วไป (UA)
    6. ตรวจการทำงานของไต (Creatinine)
    7. ตรวจกำรทำงานของตับและน้ำดี (AST, ALT, Bilirubin)
    8. ตรวจระดับกรดยูริกในเลือด (Uric acid)
    9. ตรวจไขมันในเลือด 4 ตัว (Lipid profile) ได้แก่ Cholesterol, Triglyceride, HDL, และ LDL
    10. ตรวจน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (FBS)
    11. ตรวจระดับระดับน้ำตาลสะสม (HbA1c)
    12. เอกซเรย์ทรวงอก
    13. ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG)
    14. ตรวจพยาธิในและอุจจาระคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ (Stool exam & occult blood)
    15. ประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดใน 10 ปี

  • รายการเพิ่มเติมตามความเสี่ยง
    1. ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และภูมิคุ้มกัน (HBsAg, anti-HBs) - หากไม่เคยตรวจ หรือมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
    2. ตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี (anti-HCV) - หากไม่เคยตรวจ และตนเองมีไวรัสตับอักเสบบี หรือมีคนในบ้านติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี
    3. คัดกรองเนื้องอกในช่องท้อง (Alpha-fetoprotein, AFP)
    4. อัลตราซาวด์ช่องท้อง (U/S whole abdomen) - หากไม่เคยตรวจ หรือทำครั้งล่าสุดเกิน 5 ปี
    5. ตรวจไทรอยด์ (TSH, FT3, FT4) - หากมีคอโต มือสั่น ใจเต้นเร็ว หรืออ่อนเพลีย เซื่องซึม
    6. ตรวจหัวใจขณะออกแรง (Exercise stress test, EST) - หากแน่นอกเมื่อออกแรง หรือหลังทานอาหาร
    7. ตรวจคลื่นสะท้อนหัวใจ (Echocardiography) หากเหนื่อยง่าย นอนราบไม่ได้ หรือพบหัวใจโต
    8. คัดกรองมะเร็งต่อมลูกหมาก (PSA) - ถ้าเริ่มมีปัสสาวะลำบาก ไม่พุ่ง ต้องเบ่ง หรือปัสสาวะกลางคืนบ่อย
    9. ส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) - หากพบเลือดแฝงในอุจจาระ หรืออุจจาระเป็นเลือดปนกาก
    10. ส่องกล้องกระเพาะอาหาร Upper GI endoscopy (EGD) - หากมีอาการปวดหรือแสบร้อนลิ้นปี่
    11. ตรวจมะเร็งปอดด้วยซีที (Low dose CT-Chest) - สำหรับผู้สูบบุหรี่มากกว่า 25 ปี
    12. อัลตราซาวด์เส้นเลือดแคโรติด (U/S Carotid) - ถ้าเคยมีชาหรืออ่อนแรงครึ่งซีก หรือคำนวณความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดได้ > 20%

ท่านสามารถแปลผลตรวจสุขภาพด้วยตนเองได้ ที่นี่

สรุป

วัย 51-80 ปีเป็นช่วงที่สุขภาพเริ่มเสื่อมถอย การตรวจสุขภาพอย่างเหมาะสมสามารถช่วยให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและรับมือกับโรคเรื้อรังได้อย่างมีประสิทธิภาพ รายการตรวจควรแบ่งเป็นสองส่วนคือ "พื้นฐาน" ที่ควรทำเป็นประจำ และ "เพิ่มเติมตามความเสี่ยง" ที่ควรพิจารณาตามอาการหรือปัจจัยเฉพาะบุคคล ทั้งนี้การตรวจบางอย่างจำเป็นต้องอาศัยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ การวางแผนล่วงหน้าและเลือกตรวจที่เหมาะสมจะช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายและดูแลสุขภาพได้ตรงจุดมากยิ่งขึ้น

บรรณานุกรม

  1. กรมการแพทย์. 2565. "แนวทางการตรวจสุขภาพที่จำเป็นและเหมาะสมสำหรับประชาชน ฉบับปรับปรุง ๒๕๖๕." [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา สถาบันวิจัยและประเมินเทคโนโลยีทางการแพทย์ (28 กรกฎาคม 2566).