ยาต้านไวรัสตระกูลเฮอร์ปีส์ (Antiherpetics)
เฮอร์ปีส์เป็น DNA ไวรัสตระกูลใหญ่ เชื้อที่ก่อโรคในคนได้แก่ Herpes simplex ที่ทำให้เกิดโรคเริม, Varicella zoster ที่ทำให้เกิดโรคอีสุกอีใสและงูสวัด, Cytomegalovirus ที่ทำให้เกิดโรคติดเชื้อไซโตเมกะโลไวรัส, และ Epstein-Barr virus ที่ทำให้เกิดโรคติดเชื้อโมโนนิวคลีโอสิส
ยาต้านไวรัสเฮอร์ปีส์ส่วนใหญ่ออกฤทธิ์ยับยั้งเอ็นไซม์ DNA polymerase ของไวรัส เพื่อไม่ให้ไวรัสเพิ่มจำนวนได้ ยาบางตัวยังยับยั้งไปถึงเอ็นไซม์ RNA polymerase ด้วย แม้ยากลุ่มนี้จะมีผลข้างเคียงค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับยาต้านไวรัสตับอักเสบและยาต้านไวรัสเอดส์ข้างต้น อีกทั้งยังใช้ง่ายเพราะมีทั้งแบบกินและทา แต่การใช้ยาต้านไวรัสก็ควรสงวนไว้ในรายที่มีอาการรุนแรงเท่านั้น เพราะโรคกลุ่มนี้แทบทั้งหมดมีอาการเพียงช่วงสั้น ๆ ไม่เกิน 1-3 สัปดาห์ และสามารถหายเองได้ การใช้ยาต้านไวรัสอย่างฟุ่มเฟือยมีแต่จะสร้างสายพันธุ์ของเชื้อดื้อยามากขึ้น และเมื่อถึงคราวอาการหนักเราอาจไม่มียาที่มีประสิทธิภาพใช้
ตารางข้างล่างแสดงตัวอย่างยาต้านไวรัสสำหรับเชื้อตระกูลเฮอร์ปีส์
ชื่อยา | รูปยา | ข้อบ่งชี้ | ข้อควรระวัง |
---|
Idoxuridine, Trifluridine | ป้ายตา, หยอดตา | โรคเริมที่กระจกตา | อาจมีอาการระคายเคือง ตามัว ไวต่อแสง |
Acyclovir, Valacyclovir | ยากิน, ยาทา | โรคเริมที่ริมฝีปาก/อวัยวะเพศ/สมอง, โรคอีสุกอีใส, โรคงูสวัด | - ต้องปรับขนาดยาในผู้ที่ไตเสื่อม - ยา Valacyclovir ยังไม่แนะนำให้ใช้ในเด็กอายุ < 12 ปี |
Famciclovir | ยากิน | โรคเริมที่ริมฝีปาก/อวัยวะเพศ/สมอง, โรคงูสวัด | - ห้ามใช้ในผู้มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง - มีรายงานการเกิดไตวายเฉียบพลันจากการใช้ยานี้ |
Ganciclovir, Valganciclovir, Cidofovir | ยากิน, ยาฉีด | โรคติดเชื้อไซโตเมกะโลไวรัสที่กระจกตา | ยาค่อนข้างกดไขกระดูก อาจทำให้มีอาการซีด อ่อนเพลีย เลือดออกง่าย |
Foscarnet | ยาฉีด | โรคติดเชื้อไซโตเมกะโลไวรัสที่กระจกตา/ทางเดินอาหาร, โรคเริมในผู้มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง, โรคงูสวัด | ยามีพิษกับไต และอาจทำให้มีเกลือแร่ในเลือดผิดปกติจนเกิดอาการชักหรือหัวใจเต้นผิดจังหวะ |