การรักษาพยาธิตัวกลมในลำไส้

ยาต่อไปนี้สามารถใช้รักษาพยาธิตัวกลมในลำไส้เกือบทุกชนิดได้ผลดี

1. Mebendazole (Fugacar) รับประทาน 1 เม็ด (100 มก.) วันละ 2 ครั้ง เช้าและเย็น ติดต่อกัน 3 วัน ระวังไม่ควรใช้ยานี้ในสตรีที่ตั้งครรภ์ในช่วงสามเดือนแรก
2. Albendazole (Zentel) ยานี้ทำเป็นเม็ดขนาด 200 มก. ในผู้ใหญ่และเด็กที่อายุมากกว่า 2 ปีขึ้นไปรับประทาน 2 เม็ด (400 มก.) ครั้งเดียว อาจทานซ้ำได้อีกครั้งหลังจากใช้ยาครั้งแรกนาน 3 สัปดาห์แล้วยังไม่เห็นผล ระวังไม่ควรใช้ยานี้ในสตรีที่ตั้งครรภ์

สำหรับสตรีที่มีครรภ์หากต้องรีบรักษาอาจใช้ยาในกลุ่มต่อไปนี้แทน

• Pyrantel pamoate (Combantrin) ยานี้ทำเป็นเม็ดขนาด 125 มก. และแบบน้ำขนาด 50 มก./มล. ขนาดยาที่ใช้คือ 10 มก./กก. ครั้งเดียว ยานี้อาจใช้ไม่ได้ผลกับพยาธิแส้ม้า พยาธิสตรองจีลอยด์ และพยาธิลำไส้แคปิลลาเรีย
• Oxantel pamoate ขนาดยา 20 มก./กก./วัน เป็นเวลา 2 วัน ได้ผลดีกับพยาธิแส้ม้า
• Cambendazole ขนาด 5 มก./กก. รับประทานครั้งเดียว พอจะใช้ได้ผลกับพยาธิสตรองจีลอยด์

พยาธิตัวสำคัญในคนไทยที่พบว่ามีการดื้อต่อ Albendazole และ Mebendazole บางส่วนแล้วคือ Strongyloides ซึ่งเดิมเคยใช้ยา Thiabendazole รักษา แต่ปัจจุบันยาตัวนี้เลิกผลิตไปแล้ว อาจเป็นเพราะสู้ต้นทุนการผลิตไม่ได้ ซึ่งน่าเสียดายเป็นอย่างยิ่ง CDC จึงแนะนำให้ใช้ยา Ivermectin แทน โดยรับประทาน 200 µg/kg วันละครั้ง ทุกวัน จนกระทั่งตรวจไม่พบพยาธิในอุจจาระหรือในเสมหะติดต่อกันเป็นเวลา 2 สัปดาห์ แต่ยาตัวนี้อาจทำให้พยาธิ Loa loa กำเริบได้ จึงต้องตรวจให้แน่ใจว่าไม่มีการติดเชื้อ Loa loa ร่วมด้วย

Ivermectin ยังไม่ควรใช้ในเด็กที่น้ำหนักต่ำกว่า 15 kg, ในหญิงตั้งครรภ์ และหญิงที่กำลังให้นมบุตร

นอกจากการใช้ยาฆ่าพยาธิแล้ว ยังควรต้องรักษาภาวะแทรกซ้อนของโรคด้วย เช่น ภาวะขาดเกลือแร่ในเลือด ภาวะโลหิตจาง และภาวะติดเชื้อซ้ำซ้อนอย่างอื่น

การป้องกันพยาธิตัวกลมในลำไส้

โรคหนอนพยาธิในลำไส้สามารถป้องกันได้ง่าย ๆ ด้วยสุขอนามัยพื้นฐานดังนี้

1. ควรถ่ายอุจจาระลงในส้วมที่มีบ่อเก็บกักที่ดี ไม่ควรถ่ายอุจจาระลงดิน หรือลงในน้ำ
2. ทำความสะอาดร่างกายและเสื้อผ้าทุกวัน หลังเสร็จงานในสวนและไร่นาแล้ว
3. ตัดเล็บให้เรียบร้อย ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้ให้ยาว หรือแต่งเล็บยาวเป็นแฟชั่น เพราะเป็นที่กักเก็บเชื้อโรค
4. ล้างมือให้สะอาดก่อนรับประทานอาหารทุกครั้ง
5. ล้างผักและผลไม้ให้สะอาดก่อนที่จะรับประทาน
6. บริโภคเนื้อสัตว์ที่ปรุงสุกเสมอ
7. เกษตรกรไม่ควรใช้ปุ๋ยสดรดผัก