การรักษาพยาธิตัวกลมในลำไส้

การรักษาพยาธิตัวกลมในลำไส้สามารถทำได้โดยการใช้ยาถ่ายพยาธิ ซึ่งมีหลายชนิดที่ให้ผลดีครอบคลุมพยาธิตัวกลมแทบทุกชนิด ได้แก่

1. Mebendazole (Fugacar) ขนาด 100 มก. รับประทานวันละ 2 ครั้ง (เช้าและเย็น) ติดต่อกัน 3 วัน
   ข้อควรระวัง: ไม่ควรใช้ในสตรีตั้งครรภ์ในช่วงสามเดือนแรก
2. Albendazole (Zentel) เม็ดขนาด 200 มก.
   ในผู้ใหญ่และเด็กอายุมากกว่า 2 ปี ให้รับประทานครั้งละ 2 เม็ด (400 มก.) ครั้งเดียว หากยังไม่หาย อาจให้ซ้ำได้อีกครั้งหลัง 3 สัปดาห์
   ข้อควรระวัง: ไม่ควรใช้ในสตรีตั้งครรภ์

ในสตรีตั้งครรภ์ หากจำเป็นต้องรักษา ควรเลือกใช้ยากลุ่มอื่นที่ปลอดภัยกว่า ได้แก่

• Pyrantel pamoate (Combantrin) มีทั้งเม็ดขนาด 125 มก. และน้ำเชื่อมขนาด 50 มก./มล.
  ขนาดยาที่ใช้: 10 มก./กก. ครั้งเดียว
  หมายเหตุ: ยานี้ไม่ค่อยได้ผลกับพยาธิแส้ม้า พยาธิสตรองจีลอยด์ และพยาธิแคปิลลาเรีย
• Oxantel pamoate ขนาดยา 20 มก./กก./วัน ต่อเนื่อง 2 วัน เหมาะกับพยาธิแส้ม้า
• Cambendazole ขนาดยา 5 มก./กก. รับประทานครั้งเดียว อาจใช้ได้ผลกับพยาธิสตรองจีลอยด์

อย่างไรก็ตาม พยาธิที่สำคัญในประเทศไทยซึ่งเริ่มพบว่ามีการดื้อต่อยา Albendazole และ Mebendazole คือ Strongyloides เดิมรักษาด้วยยา Thiabendazole แต่ปัจจุบันเลิกผลิตไปแล้ว
ปัจจุบัน CDC แนะนำให้ใช้ยา Ivermectin โดยขนาดยา 200 µg/กก. วันละครั้ง ทุกวัน จนกว่าจะตรวจไม่พบพยาธิในอุจจาระหรือเสมหะติดต่อกันอย่างน้อย 2 สัปดาห์

ข้อควรระวัง: Ivermectin อาจทำให้การติดเชื้อ Loa loa กำเริบได้ จึงควรตรวจให้แน่ใจว่าไม่มีการติดเชื้อชนิดนี้ร่วมด้วย อีกทั้งไม่ควรใช้ในเด็กที่น้ำหนักต่ำกว่า 15 กก. ในสตรีตั้งครรภ์ และสตรีที่ให้นมบุตร

นอกจากการใช้ยาฆ่าพยาธิแล้ว ควรรักษาภาวะแทรกซ้อนร่วมด้วย เช่น ภาวะโลหิตจาง ภาวะขาดเกลือแร่ และการติดเชื้ออื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้นตามมา

การป้องกันพยาธิตัวกลมในลำไส้

โรคหนอนพยาธิในลำไส้สามารถป้องกันได้ง่าย ๆ ด้วยสุขอนามัยพื้นฐานดังนี้

1. ถ่ายอุจจาระลงในส้วมที่มีระบบเก็บกักที่ดี ไม่ถ่ายลงดินหรือลงน้ำ
2. อาบน้ำและทำความสะอาดเสื้อผ้าทุกวัน โดยเฉพาะหลังทำงานในสวนหรือไร่นา
3. ตัดเล็บให้สั้นและสะอาด ไม่ปล่อยเล็บยาวหรือแต่งเล็บเป็นแฟชั่น เพราะอาจสะสมเชื้อโรคได้
4. ล้างมือด้วยสบู่ให้สะอาดก่อนรับประทานอาหารทุกครั้ง
5. ล้างผักและผลไม้ให้สะอาดก่อนบริโภค
6. บริโภคเนื้อสัตว์ที่ปรุงสุกเสมอ
7. เกษตรกรไม่ควรใช้ปุ๋ยสดในการรดผัก

สรุป

การรักษาพยาธิตัวกลมในลำไส้สามารถทำได้โดยใช้ยาถ่ายพยาธิ เช่น Mebendazole, Albendazole, หรือ Ivermectin โดยเลือกใช้ให้เหมาะกับชนิดพยาธิและภาวะผู้ป่วย ข้อควรระวังคือการใช้ยาในสตรีตั้งครรภ์ เด็กเล็ก และผู้ที่มีการติดเชื้อร่วมบางชนิด นอกจากนี้ควรให้ความสำคัญกับการรักษาภาวะแทรกซ้อนควบคู่ไปด้วย การป้องกันทำได้ง่ายด้วยการรักษาสุขอนามัย การล้างมือ รับประทานอาหารปรุงสุก และการจัดการสิ่งปฏิกูลอย่างถูกวิธี หากปฏิบัติอย่างเคร่งครัดจะช่วยลดการติดเชื้อและการแพร่กระจายของโรคได้อย่างมาก