โรคเยื่อหุ้มปอดอักเสบจากไวรัส (Viral pleurisies)

ไวรัสที่ทำให้เกิดเยื่อหุ้มปอดอักเสบ มักเป็นไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคในทางเดินหายใจ เช่น influenza virus, adenovirus หรืออาจเกิดจากไวรัสที่ทำให้เกิดโรคในอวัยวะอื่นแต่มีเยื่อหุ้มปอดอักเสบร่วมด้วย เช่น varicella virus, mumps virus, และ cytomegalovirus ทั้งนี้บ่อยครั้งไม่สามารถระบุชนิดไวรัสที่เป็นสาเหตุได้ชัดเจน

อาการสำคัญคือเจ็บหน้าอกแบบฉับพลัน และเจ็บมากขึ้นเวลา หายใจเข้าลึก ๆ หรือเวลาไอ ร่วมกับอาการทั่วไป เช่น มีไข้ต่ำ ๆ ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ และอาจมีผื่นตามตัว หากสาเหตุเกิดจาก varicella virus จะพบตุ่มน้ำใสแบบอีสุกอีใสร่วมด้วย ส่วนกรณีเกิดจาก mumps virus จะพบต่อมน้ำลายโต เจ็บ และคางบวม ผลเอกซเรย์ปอดอาจพบมีน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอดเพียงเล็กน้อย ตรวจเลือดส่วนใหญ่ไม่พบความผิดปกติของเม็ดเลือดขาว อาการมักไม่รุนแรงขึ้นจากวันแรก ๆ และจะค่อย ๆ ดีขึ้นเองภายใน 1-2 สัปดาห์

การวินิจฉัย

การวินิจฉัยโรคนี้ทำได้ค่อนข้างง่าย โดยผู้ป่วยมักเป็นวัยหนุ่มสาวที่สุขภาพโดยรวมแข็งแรง มีอาการเจ็บอกทันทีทันใด โดยเฉพาะเวลาหายใจ ทำให้ไม่กล้าหายใจเต็มที่ ผลเอกซเรย์ปอดส่วนใหญ่อยู่ในเกณฑ์ปกติ ไม่พบปอดแตก ปอดอักเสบ หรือมีน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอดมากผิดปกติ และผลตรวจเลือดก็มักปกติ การตรวจซีโรโลยีอาจช่วยระบุชนิดไวรัสได้ แต่ไม่ช่วยในการรักษา เพราะการดำเนินโรคสั้น ผู้ป่วยมักดีขึ้นเองก่อนที่ผลการตรวจจะออกมา

อย่างไรก็ตาม ต้องวินิจฉัยแยกโรคจากกลุ่มอาการ Fitz-Hugh-Curtis syndrome (พบในสตรีวัยเจริญพันธุ์ มีไข้ เยื่อหุ้มปอดอักเสบด้านขวา และตับอักเสบ มักเกิดจากเชื้อหนองในหรือคลาไมเดีย) รวมถึงภาวะ ปอดแตก, เยื่อหุ้มปอดอักเสบจากโรค collagen vascular disease และ pulmonary embolism

การรักษา

ในระยะแรกอาจรับประทานยาแก้ปวดและยาระงับการไอเพื่อบรรเทาอาการ เมื่อผลตรวจเลือดและเอ็กซเรย์ปอดไม่พบความผิดปกติอื่น ๆ ก็ให้มั่นใจว่าเป็นโรคเยื่อหุ้มปอดอักเสบจากไวรัส อาการจะดีขึ้นเองภายใน 1 สัปดาห์ ถ้าอาการไม่หายสนิทภายใน 2 สัปดาห์ ควรกลับไปพบแพทย์อีกครั้งเพื่อติดตามภาวะของโรค collagen vascular disease ต่อไป

พยากรณ์โรค

โรคเยื่อหุ้มปอดอักเสบจากไวรัสมักมีพยากรณ์โรคที่ดี อาการรุนแรงน้อย และหายได้เองภายใน 1-2 สัปดาห์ โดยไม่ทิ้งผลเสียต่อสุขภาพในระยะยาว ภาวะแทรกซ้อนรุนแรงพบได้น้อยมาก

การป้องกัน

• หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ที่มีอาการติดเชื้อทางเดินหายใจ
• ล้างมือบ่อย ๆ และรักษาสุขอนามัย
• ดูแลร่างกายให้แข็งแรง พักผ่อนเพียงพอ และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์
• ฉีดวัคซีนป้องกันโรคที่เกี่ยวข้อง เช่น วัคซีนไข้หวัดใหญ่ อีสุกอีใส หรือคางทูม เพื่อลดโอกาสเกิดโรค

สรุป

โรคเยื่อหุ้มปอดอักเสบจากไวรัสมักเกิดจากไวรัสที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจหรือไวรัสที่ก่อโรคในอวัยวะอื่น อาการสำคัญคือเจ็บหน้าอกที่มากขึ้นเมื่อหายใจเข้าลึกหรือไอ การวินิจฉัยอาศัยอาการและผลตรวจที่ไม่พบความผิดปกติร้ายแรง การรักษาเป็นการประคับประคองและโรคมักหายเองใน 1-2 สัปดาห์ พยากรณ์โรคโดยทั่วไปดี และสามารถป้องกันได้ด้วยการดูแลสุขภาพและการฉีดวัคซีนที่เหมาะสม