โรคกล่องเสียงเสื่อมตามวัย (Presbylaryngis)

โรคกล่องเสียงเสื่อมตามวัย (Presbylaryngis) คือภาวะที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อรอบกล่องเสียงเมื่ออายุมากขึ้น ทำให้เสียงเปลี่ยนไป เช่น เสียงแหบ เสียงเบา หรือเสียงสั่น ไม่ใช่ภาวะอันตรายถึงชีวิต แต่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตและการสื่อสารอย่างมาก โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ โรคนี้พบประมาณ 10–30% ของประชากรที่อายุมากกว่า 60 ปี

สาเหตุหรือปัจจัยเสี่ยง

• อายุที่เพิ่มขึ้น ทำให้กล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อรอบกล่องเสียงเสื่อม
• การใช้งานเสียงเป็นเวลานาน เช่น ครู นักร้อง หรือผู้ที่ต้องพูดมาก
• ภาวะขาดฮอร์โมนหรือการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนตามวัย
• โรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ที่อาจมีผลต่อหลอดเลือดและเส้นประสาท
• ปัจจัยสิ่งแวดล้อม เช่น การสูบบุหรี่ มลภาวะ ฝุ่น ควัน

อาการ

• เสียงแหบ เสียงเบา หรือเสียงสั่น
• เสียงเปลี่ยนเป็นทุ้มลงหรือแหลมขึ้นผิดปกติ
• เหนื่อยง่ายเมื่อพูดนาน
• ความชัดเจนของเสียงลดลง ทำให้สื่อสารลำบาก
• ในบางรายอาจมีอาการไอหรือเจ็บคอร่วมด้วย

การวินิจฉัย

แพทย์จะวินิจฉัยจากประวัติการเปลี่ยนแปลงของเสียง การตรวจร่างกาย และการส่องกล้องตรวจกล่องเสียง เพื่อดูการทำงานและโครงสร้างของสายเสียง โดยอาจใช้การตรวจเพิ่มเติม เช่น stroboscopy หรือ voice analysis เพื่อประเมินความผิดปกติของการสั่นของสายเสียง

การวินิจฉัยแยกโรค

โรค/ภาวะ	ลักษณะสำคัญ	การแยกจาก Presbylaryngis
โรคกล่องเสียงอักเสบเรื้อรัง	เสียงแหบเรื้อรัง ไอ เจ็บคอ สัมพันธ์กับการสูบบุหรี่หรือกรดไหลย้อน	มักพบการอักเสบหรือบวมของเยื่อบุกล่องเสียงชัดเจน
ก้อนเนื้องอกสายเสียง	เสียงแหบต่อเนื่อง มักเป็นข้างเดียว	การส่องกล้องพบก้อนหรือรอยนูนบนสายเสียง
อัมพาตสายเสียง (Vocal cord paralysis)	เสียงแหบทันทีหลังการผ่าตัดหรือบาดเจ็บ	ส่องกล้องพบการเคลื่อนไหวของสายเสียงลดลงหรือหายไป
ภาวะกล้ามเนื้อกล่องเสียงตึงผิดปกติ (Muscle tension dysphonia)	เสียงผิดปกติสัมพันธ์กับความเครียดหรือการใช้เสียงผิดวิธี	ไม่มีสัญญาณของการฝ่อหรือเสื่อมของสายเสียง

การรักษา

• การฝึกเสียง (Voice therapy): โดยนักแก้ไขการพูด เพื่อเสริมสร้างการใช้เสียงที่ถูกต้อง
• การใช้ยา: เช่น ยาลดกรดในผู้ที่มีกรดไหลย้อนร่วมด้วย
• การรักษาด้วยการฉีดสารเติมเต็ม (Injection laryngoplasty): เพื่อเพิ่มความตึงและการปิดของสายเสียง
• การผ่าตัดเสริมสร้างสายเสียง (Thyroplasty): ใช้ในผู้ที่อาการรุนแรงและไม่ตอบสนองต่อวิธีอื่น

พยากรณ์โรค

โรคกล่องเสียงเสื่อมตามวัยไม่เป็นอันตรายถึงชีวิต แต่ส่งผลต่อคุณภาพเสียงและการสื่อสาร ผู้ป่วยส่วนใหญ่ตอบสนองต่อการฝึกเสียงและการรักษาเสริม เช่น การฉีดสารเติมเต็ม หากรักษาอย่างเหมาะสม อาการสามารถควบคุมและปรับปรุงได้

การป้องกัน

• หลีกเลี่ยงการใช้เสียงเกินความจำเป็นหรือเสียงดังเกินไป
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ รักษาความชุ่มชื้นของกล่องเสียง
• หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และแอลกอฮอล์
• พักเสียงเมื่อมีการใช้เสียงมาก
• รักษาโรคประจำตัว เช่น กรดไหลย้อน อย่างเหมาะสม

สรุป

โรคกล่องเสียงเสื่อมตาใวัย (Presbylaryngis) เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ เกิดจากการเสื่อมตามวัยของกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อในกล่องเสียง อาการสำคัญคือเสียงแหบ เสียงเบา และเหนื่อยง่ายเมื่อพูด แม้ไม่เป็นอันตรายถึงชีวิต แต่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตอย่างมาก การวินิจฉัยทำโดยการส่องกล้องและตรวจแยกโรคที่คล้ายกัน การรักษาหลักคือการฝึกเสียง และอาจใช้การฉีดสารเติมเต็มหรือการผ่าตัดเสริมในรายที่จำเป็น การดูแลรักษาอย่างเหมาะสมจะช่วยให้ผู้ป่วยกลับมาใช้เสียงได้ใกล้เคียงปกติและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น