เลือดในปัสสาวะ (Urine blood)
เลือดในปัสสาวะมีการตรวจ 2 วิธี คือ แบบดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ (microscopic RBC) สามารถเห็นเม็ดเลือดได้ถ้ายังไม่แตก เม็ดเลือดแดงตั้งแต่ 3 ตัว/high power field ขึ้นไป ถือว่าผิดปกติหมด
อีกวิธีหนึ่งคือใช้ dipstick (urine occult blood) ตรวจหา hemoglobin จากเม็ดเลือดแดงที่แตกแล้ว แต่ข้อเสียคืออาจให้ผลบวกลวงกรณีที่มี myoglobin จากการสลายของกล้ามเนื้อมาปน หรือมีภาวะเม็ดเลือดแดงแตกในกระแสโลหิต (ไม่เกี่ยวกับไต) แต่ถูกขับออกมาในปัสสาวะ ดังนั้น หากวิธีนี้ให้ผลบวกจะต้องยืนยันด้วยการดูเม็ดเลือดด้วยกล้องจุลทรรศน์ทุกครั้ง
ผลลบลวงของ urine occult blood อาจพบได้ในกรณี..
- กินยาบางชนิด เช่น Captopril, วิตามินซี
- ปัสสาวะมีความถ่วงจำเพาะสูง
- ปัสสาวะที่เป็นกรดมาก pH < 5.0
- มีโปรตีนออกมาในปัสสาวะมาก
- มีไนไตรท์ในปัสสาวะมาก (ติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ)
ผลบวกลวงของ urine occult blood อาจพบได้ในกรณี..
- ขาดน้ำ
- ภาวะที่มี myoglobinuria เช่น ออกกำลังกายหนัก, ได้รับบาดเจ็บ, heatstroke, burn, vasculitis, ยาหรือสารพิษที่ทำให้เกิด rhabdomyolysis
- มี intravascular hemolysis (hemoglobinuria)
- ปัสสาวะที่เป็นด่างมาก pH > 9.0
** หญิงที่กำลังมีรอบเดือนยังไม่ควรตรวจปัสสาวะ เพราะจะทำให้ค่าต่าง ๆ เป็นบวกลวง
สาเหตุของเลือดในทางเดินปัสสาวะ (Hematuria)
- ออกกำลังกายหนัก
- ใช้ยาบางชนิด เช่น แอสไพริน, กลุ่มยาละลายลิ่มเลือด, Cyclophosphamide, Penicillin
- มีนิ่วในทางเดินปัสสาวะ
- มีการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
- ได้รับบาดเจ็บที่ไต
- โรคของหน่วยไต (Glomerulonephritis)
- ต่อมลูกหมากโต, มะเร็งต่อมลูกหมาก
- มะเร็งทางเดินปัสสาวะ
- โรคทางพันธุกรรม เช่น Alport syndrome
บรรณานุกรม
- "Urine Occult Blood." [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา familypractice NOTEBOOK (6 กันยายน 2563).
- "Blood in urine (hematuria)." [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา Mayo Clinic. (6 กันยายน 2563).
- Tsuneharu Miki, et al. 2004. "Occult Hematuria Detected on
Health Screening." [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา JMAJ 47(5): 240–246, 2004. (6 กันยายน 2563).
- Jeff A. Simerville, et al. 2005. "Urinalysis: A Comprehensive Review." [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา Am Fam Physician. 2005 Mar 15;71(6):1153-1162. (26 สิงหาคม 2563).
- "Urinalysis." [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา AACC (26 สิงหาคม 2563).