อัลตราซาวด์ช่องท้อง (Abdominal ultrasound)
อัลตราซาวด์ช่องท้องยังไม่จัดเป็นการตรวจคัดกรองโรคอย่างเต็มตัว แต่ด้วยข้อบ่งชี้ในการตรวจที่กว้าง บริษัทประกันสุขภาพหลายแห่งจึงรวมอัลตราซาวด์ช่องท้องอยู่ในแพคเกจตรวจสุขภาพระดับพรีเมียมด้วย
ตัวอย่างข้อบ่งชี้ในการตรวจอัลตราซาวด์ช่องท้อง
- ปวดท้องเฉียบพลันหรือเรื้อรัง (สามารถเห็นนิ่วในถุงน้ำดี นิ่วที่ไต ถุงน้ำดีอักเสบ ก้อนที่ตับ ฝีในช่องท้อง ไส้ติ่งที่อักเสบ ตับอ่อนอักเสบ ไส้เลื่อน ไตบวม ถุงน้ำตามอวัยวะต่าง ๆ)
- ท้องโต สงสัยมีน้ำในช่องท้อง
- ตัวเหลือง สงสัยท่อน้ำดีอุดตัน
- สงสัยม้ามโต
- สงสัยภาวะ portal hypertension
- ผลการทำงานของตับหรือไตผิดปกติ
- ไข้ไม่ทราบสาเหตุ
- ปัสสาวะไม่ออก
- ท้องเต้น สงสัยหลอดเลือดแดงใหญ่โป่งพอง
- คัดกรองโรคตับแข็งและมะเร็งตับในรายที่มีไวรัสตับอักเสบเรื้อรัง
- ตรวจพบมะเร็งที่อื่น ต้องการคัดกรองว่ากระจายไปที่ตับหรือยัง
- ได้รับบาดเจ็บที่ท้อง คัดกรองภาวะเลือดออกในช่องท้อง
ข้อจำกัดของคลื่นอัลตราซาวด์
- คลื่นอัลตราซาวด์ถูกรบกวนด้วยลม จึงไม่สามารถดูอวัยวะทรวงกลวง เช่น กระเพาะอาหาร ลำไส้ ได้ชัดเจน ยิ่งถ้าเป็นปอดจะดูไม่ได้เลย (ยกเว้นมีน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอด)
- ในคนที่ผนังหน้าท้องหนา คลื่นอัลตราซาวด์อาจไปไม่ถึงอวัยวะที่อยู่ลึก เช่น ตับอ่อน
- คลื่นอัลตราซาวด์ไม่สามารถผ่านกระดูกได้ รอยโรคที่กระดูกจึงมองไม่เห็น
ในการรายงานอัลตราซาวด์ช่องท้อง รังสีแพทย์จะให้ข้อมูลเกี่ยวกับอวัยวะเหล่านี้:- ตับ ถุงน้ำดี ท่อน้ำดี ม้าม ตับอ่อน ไต ต่อมหมวกไต หลอดเลือดแดงเอออร์ตา กระเพาะปัสสาวะ และอื่น ๆ ที่อาจพบ
บรรณานุกรม
- "Ultrasound abdomen general: Indication/Technique." [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา startradiology.com. (21 กันยายน 2563).
- "Ultrasound - Abdomen." [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา Radiology Info. (21 กันยายน 2563).